ASLIHAN ALTAY KARATAŞ Ankara – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “10 Mart Cuma günü Anayasa’nın bize verdiği yetkiye dayanarak alacağımız seçim kararının, ertesi gün Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla süreci başlatıyoruz” dedi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde yaklaşık 4 saat süren Kabine toplantısının ardından konuşan Erdoğan, özetle şunları söyledi:
CAN KAYBI 46 BİN 104: Depremde hayatını 46 bin 104 vatandaşımıza Allah’ta rahmet, yakınlarına sabır ve başsağlığı diliyoruz. Üst üste gelen iki deprem yakın tarihteki diğer afetlerden farklı olarak 11 ilimizdeki 62 ilçe ve 10 bin 190 köyümüzde birden yıkıma yol açtı.
3.3 MİLYON KİŞİ TAHLİYE EDİLDİ: Ekiplerimiz yıkıntılar altındaki son canlı insanımızı da sağ salim çıkartabilmek için günlerce durup dinlenmeden çalıştı. Sonuçta belki de bu çapta bir felakette dünyada örneği olmayan bir şekilde neredeyse depremin 10. gününde arama kurtarma çalışmalarının çoğunu tamamlamayı başardık. 11 ilimizde yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı yani artık kullanılamaz hale gelmiş bina sayısı 230 bini, buralardaki bağımsız birim sayısı 645 bini buluyor. Halihazırda 3 milyon 320 bin insanımız, deprem bölgesinden tahliye edilerek diğer illerimize gitti.
2 AYDA 100 BİN KONTEYNER HEDEFİ: Deprem bölgesinde kalan 1 buçuk milyonu aşkın insanımız çadırlarda, 53 bin insanımız konteynerlerde, 123 bin insanımız MEB kurumları başta olmak üzere kamu tesislerinde hayatını sürdürüyor. Yurtlarımızda 160 bine, otellerde 137 bine yakın depremzedeyi misafir ediyoruz. Konteyner kentleri elektriğiyle, suyuyla, kanalizasyonuyla, yoluyla, sosyal tesisleriyle adeta yeni bir yerleşim yeri altyapısıyla kuruyoruz. Amacımız 2 aya kadar 100 bin konteyner kurarak yarım milyon depremzedeyi daha iyi şartlarda barınabilecekleri bu alanlara taşımaktır.
ESNAFA 250 BİN LİRA KREDİ: Esnaflarımız hasarsız iş yerlerini açmaya, fabrikalarımız üretime başladı. Yıkılan veya kullanılamaz hale gelen işyerleri için de mobil çözümler geliştiriyoruz. Bugüne kadar 6 bin geçici ticarethane kurarak esnafımızın hizmetine verdik. 3 bin konteynerdan oluşan çarşılar kuruyoruz. Bölgenin ayağa kaldırılmasında kritik öneme sahip sanayi tesisleri , fabrikalar, işletmeler ve diğer istihdam alanları için gereken tüm destekleri sağlayacağız. Deprem bölgesindeki işletmelerin KOSGEB’e olan 2023 borçlarını, felakette hayatını kaybeden işletmecilerimizin ise tüm borçlarını siliyoruz. Cazibe merkezleri destekleme programını tüm deprem bölgesi ilçelerimize teşmil ederek hepsinin de 6. bölge desteklerinden yaralalanabilmesini temin ediyoruz. 250 milyar liralık KGF destekli kredi paketine 100 milyar lira daha ilave ettik. Depremden ağır hasara uğrayan yerlerde dükkanlarını hemen faliyete geçirmek isteyen esnaf ve sanatkarlarımıza 250 bin liraya kadar 12 ayı ödemesiz 60 ay vadeli yarısını hazinenin ödeyeceği yüzde 7,5 faizli kredi veriyoruz.
1 MİLYONDAN FAZLA DEPREMZEDEYE ÖDENDİ: Kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği uygulamalarını da bölgedeki istihdamı güçlendirmek için devreye alıyoruz. Toplum yararına çalışma programıyla bölgeye sağladığımız istihdamı, ihtiyaç sahibi ailelere öncelik vererek 50 bin kişiye çıkartıyoruz. Kademeli olarak ilk ve orta dereceli eğitim kurumlarımızı açmaya başladık. İlk etapta 3 ilimizde 1 Mart’ta başlayan eğitim öğretim, 3 ilimizde 13 Mart’ta, 4 ilimizde ise 27 Mart’ta devreye girecek. Psikososyal destek için 8 bin personelimiz sahada görev yapıyor. Bugüne kadar 1 milyon 61 binden fazla depremzedeye, hane başına 10 bin lira acil yardım ödemesi yaptık.
EN ÖNEMLİ GÜNDEMİMİZ: En önemli gündemimiz insanlarımızı bir an evvel güvenle ve huzurla yaşayacakları yeni evlerine kavuşturmaktır. Amacımız önümüzdeki 2 ay içinde 244 bin konutun ve 75 bin köy evinin inşaasına başlamaktır. Bugün itibariyle bunlardan yaklaşık 22 bininin inşasına geçilmiştir.
488 BİN YENİ BİNA YAPILACAK: Mevcut planlamaya göre 405 bini konut ve 83 bini köy evi olmak üzere toplamda 488 bin yeni hane yaparak vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Hatta bu sayıya yaklaşık 40 bin binadaki 164 bin orta hasarlı bağımsız bölümü ekleyecek çalışmayı da başlatıyoruz. Hasar tespit çalışmaları tamamlandığında bu sayı kesinleşecektir. Yeni yerleşim yerlerini yüksekliği 3 veya 4 katı geçmeyecek binalardan, 3 oda bir salon olarak yerel mimariye uygun şekilde, altyapısıyla, okuluyla, sağlık merkeziyle, camisiyle, çarşısıyla, parkıyla başlı başına bir yaşam alanı olarak tasarlıyoruz.
SİYASİ ÇEKİŞMEYİ SİNDİREMEYİZ: Tek gündemimiz deprem, depremin yaralarını sarmak, Türkiye’yi ve şehirleri afetlere hazırlamak. Seçim süreci, beraberinde getirdiği yıpratıcı siyasi gerilimler ve gündemi uzunca bir süre kilitlemesi sebebiyle ister istemez bu çabaları gölgeleme riski taşıyor. Halbuki Türkiye’nin ihtiyacı, deprem bölgesindeki yaraları saracak ve ülkenin tüm kayıplarını hızla telafi edecek bir odaklanmadır. Bunun için gündem sapmasına yol açacak seçim sürecinin bir an önce geride bırakılması, ülkenin seçim gerilimi ve tartışmalarından hızla çıkması şarttır. Seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılması bize bu imkanı verecektir. Ülkemizin bir bölümü yıkılmış, 10 milyon insanımız evinden, işinden, huzurundan olmuşken, siyasi çekişmelerle, polemiklerle, kavgalarla örülü bir seçim kampanyası yapmayı içimize sindiremeyiz.
NOT ETMEYİ SÜRDÜRECEĞİZ: Depremin ilk gününden itibaren asla siyasi tartışmalara girmedik. Söylenen her şeyi, sergilenen her tutumu not ettiğimizi belirtmekle yetindik. Milletimizi, devletine karşı tahrik edenleri de yalan ve iftiralarla çalışmaları tehlikeye atanları da kamu görevlilerimiz ve vatandaşlarımız bölgede mücadele ederken rahat koltuklarında ahkam kesenleri de insanımız can derdindeyken, mal bölüşümü derdine düşenleri de kısacası gördüğümüz, duyduğumuz her şeyi not ettik. Depremzedelerimizin yaralarını sarıp, yüzlerini güldürene kadar bu notları tutmayı sürdüreceğiz. Ülkemiz bu felaketin izlerini silip, yeniden normal gündemine döndükten sonra ise herkese hak ettiği cevabı verecek, herkesi hak ettiği muameleye tabi tutacağız.
SEÇİM TAKVİMİ: 10 Mart Cuma günü Anayasa’nın bize verdiği yetkiye dayanarak alacağımız seçim kararının, ertesi gün Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla süreci başlatıyoruz. Tabii bu kararın yayımlandığı 11 Mart itibarıyla seçim takvimi ile ilgili hususlar Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) yetki alanına girmektedir. Bu süreçte başka ile taşınan, başka ildeki yurt ve misafirhane gibi yerlerde konaklayan, çocuğunun kaydını başka ile alan, sağlık nedeniyle başka ile giden, seçmen kütüğünü yaşadığı yere nakleden, velhasıl hangi sebeple olursa olsun, 6 Şubat felaketinden sonra ikametgahını veya seçmen kaydını değiştiren depremzedelerimizin kendilerine sağlanan hak ve imkanlardan mahrum kalmamalarını sağlayacak bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesini de yayımlıyoruz.
Kentsel dönüşüm çağrısı
MUHALEFET KARŞI ÇIKTI: Hükümet olarak bugüne kadar ülkemizi depreme ve diğer afetlere hazırlamak için kapsamlı çalışmalar yaptık. 6 Şubat’ta gördük ki felaketler bizim hazırlıklarımızı beklemiyor. Tek başına kentsel dönüşüm projelerinde yaşadığımız sıkıntılar bile, afetlerle mücadelede yeni bir anlayışı ve yöntemi hayata geçirmemizin şart olduğunu gösteriyor. Milletimiz şahittir. Kentsel dönüşüm projelerinin bir an önce tamamlanması, bu adımlara engel olunmaması için adeta yalvardık. Muhalefet ise ‘kentsel dönüşüme karşıyız’ dedi. Şu anda halen 81 ilimizde 250 bin konutun yenilenmesi, ayrıca TOKİ’nin sosyal projelerinde de ilave 250 bin konutun inşaası sürüyor. Kimi muhalefet partilerinin, kimi belediyelerin, kimi STK görünümlü ideolojik yapıların hatta kimi de tahriklere kapılan vatandaşımızın kurbanı kentsel dönüşüm projelerindeki kayıplar, bizi büyük bir tehditle karşı karşıya bıraktı.
GECİKTİRMENİN VEBALİ AĞIR: İstanbul başta olmak üzere ülkemizde 6,5 milyon yapının acilen dönüşmesi gerçeği karşımızda dururken, siyasi hesaplar ve bireysel hırslarla süreci geciktirmenin vebali çok ağırdır. Buradan bir kez daha tüm vatandaşlarıma 6 Şubat acılarını tekrar yaşamamak için eski ve riskli binalarını en kısa vakitte kentsel dönüşüme sokmaları çağrısında bulunuyorum. Özellikle hep İstanbul konuşuluyor, buradan ana muhafetin başındaki zata da konuşuyorum. İzmir’in Karabağlar semtinin süratle kentsel dönüşüm ve değişime ihtiyacı var. İzmir’in belediyesi zatı şahanelerinde, niye burayla ilgili çalışma yapmadınız? Oranın milletvekilisin, yapamazsınız, sizin öyle bir derdiniz yok. Aynı şey Ankara için de geçerli. Kentsel dönüşüm projelerini hızlandırmak için uzun vadeli sübvansiyonlu bir finans yönetimini de önümüzdeki günlerde hayata geçiriyoruz. Afet yasasından afet yönetimin kurumsal yapısının güçlendirilmesine kadar pek çok alanda yapacağımız çalışmalar için hazırlıklara başladık.
İZOLATÖRLÜ BİNALAR: Bütün kamu binalarında lütfen şuna dikkat edeceğiz, bazı hastanelerimizde sismik izolatörler var. Bunu, kamu binalarımızda, özellikle de hastanelerimizde, okullarımızda yaygınlaştırmamız lazım. Yaygınlaştıralım ki huzur bulalım. Depremde yıkılanla birlikte tüm şehirlerimizi sadece maddi unsurları ve altyapısıyla değil, medeniyet ve kültür değerleri ile de dünüyle bugünüyle yarınıyla bir bütün olarak ayağa kaldırmak boynumuzun borcudur. Hatay, Antakya. Tamamen bir kültürler coğrafyası. Müslüman, Musevi, Hristiyan, hepsi bir arada, ibadethaneleri bir arada. Bu zenginliği yeni yerleşim yerlerimizde de yaşatacağız. Depremin zarar verdiği tüm tarihi ve kültürel varlıklara hassasiyetle sahip çıkacağız.